موضوعات داغ

تدابیر تغذیه در طب اسلامی

منشا بیشتر بیماری‌ها از معده و دستگاه گوارش می‌باشد و اگر انسان آداب غذاخوردن را بلد باشد قطعا از بسیاری از بیماری‌ها ایمن می‌شود و زندگی سالمی خواهد داشت.

نکاتی بسیار آموزنده و مهم درباره آداب و نحوه صحیح غذا خوردن که توجه به آن‌ها کمک بسیار زیادی به افزایش سلامتی و طول عمر شما می‌کند، لطفا با ما همراه باشید.

امام صادق «علیه‌السلام»
«أَعْلَمُ أَنَّ الْمَعِدَهَ بَیْتُ الدَّاءِ وَ أَنَّ الْحِمْیَهَ هِیَ الدَّوَاءَُ»
«بدان که همانا معده لانه‌ی ریشه‌های بیماریست و همانا پرهیز خودش درمان است»
“بحارالانوار / جلد ۵۸ / صفحه ۳۰۷”

این حدیث بیانگر اهمیت معده و دستگاه گوارش برای بیماری و درمان است. به طوری که ریشه تمام بیماری ها در معده لانه میکند. بنابر این با خراب کردن لانه آنها جایی برای ماندن بیماری در بدن باقی نگذاشته ایم و پس از درمان، اگر تدابیر معده را رعایت کنیم، دیگر هیچ بیماری ای در بدن لانه نمیکند.

باتوجه به کثرت احادیث در مورد معده ما در اینجا از آوردن عین متن احادیث خودداری کرده و به نکاتی که ائمه گفته اند میپردازیم.

 

پرهیز راس درمان است:

در درجه اول مسلما از چیزهایی که خوردنی نیست بپرهیزیم. که در آینده لیستی از تمام مواد غذایی مضر منتشر خواهیم کرد. اما در اینجا اختصارا همین موارد را از ما داشته باشید: روغن بازاری و آفتابگردان و همه روغن‌های صنعتی، نمک بازاری، آب کلردار، نان‌های نانوایی و کارخانه‌ای، چای سیاه و سبز و سفید، هرگونه فست فود و سوسیس و کالباس و نوشابه و دلستر و…، ظروف آلومنیومی و چدنی و تفلون، مسواک پلاستیکی و خمیر دندان شیمیایی و…

 

پرهیز از آداب غلط غذا خوردن:

  1. هرگز قبل از اینکه گرسنه بشوید غذا نخورید.
  2. هرگز قبل از اینکه تشنه بشوید چیزی ننوشید.
  3. غذایتان را حتما طبق مطلب گذاشته شده در کانال دو وعده کنید.
  4. بر سر سفره حتما دو زانو بنشینید به گونه ای که بدن خود را روی ران چپ بیندازید که با این حالت معده و روده در بهترین حالت خود برای ورود غذا قرار میگیرند. البته باید صاف بشینید.
  5. تا جای امکان پشت میز غذا نخورید.
  6. تا جای امکان با دست راستتان غذا بخورید.
  7. غذا را داغ نخورید و بگذارید تا خنک شود و سپس میل کنید؛ توجه داشته باشید که منظور از خنک سرد شدن غذا نیست.
  8. لقمه ها را چه با قاشق چه با دست، کوچک بردارید و هر لقمه را حداقل ۴۰ بار بجوید. اینکار باعث میشود تا خیلی زودتر احساس سیری کنید و همچنین موجب راحتی در هضم غذا نیز خواهد شد.
  9. فقط یک سوم معده را از غذا پر کنید یعنی چیزی حدود ۳۳۰ گرم. که تقریبا برابر است با دو کفگیر برنج + دو ملاقه کوچک خورشت. میتوانید از ترازو هم استفاده کنید.
  10. اگر بیشتر از یک سوم از معده را از غذا پر کنید نه تنها فایده ای ندارد بلکه همان مقدار قبلی را هم نابود میکند.
  11. به هیچ وجه نگران گرسنگی خود نباشید چون با زیاد جویدن اولا زودتر احساس سیری میکنید ثانیا اینکه کلا معده حدودا ۲۰ دقیقه دیر تر، پیام سیری اش را به مغز میرساند. بنابراین پس از ۲۰ دقیقه از اتمام غذا خوردنتان احساس سیری خواهید کرد.
  12. با رعایت این دستورات قاعدتا قبل از سیر شدن و با وجود اشتها از غذا دست خواهید کشید مگر اینکه مشکل اشتها داشته باشید.
  13. به هیچ وجه بین غذا آب و ماست و نوشیدنی نخورید.
  14. اگر غذایتان گوشتی و چربی بود تا یک ساعت بعدش آب نخورید. و پس از گذشت یک ساعت آب جوشیده ولرم میل کنید. و خوردن آب خنک را تا دو ساعت پس از غذا به تاخیر بیندازید.
  15. اگر غذا گوشتی و چربی نبود میتوانید بلافاصله بعد از آن حتی به مقدار زیاد هم آب بنوشید ولی ترجیحا آب جوشیده ولرم (فاتر) باشد و خوردن آب سرد را تا یک ساعت پس از اتمام غذا به تاخیر بیندازید.
  16. در حین غذاخوردن صحبت نکنید و با دهان نفس نکشید. اگر در تنفس از طریق بینی مشکل دارید حتما خود را درمان کنید.
  17. با کمال آرامش و طمانینه اقدام به غذاخوردن بکنید و از هرگونه استرس و تماشای فیلم یا صحبت با تلفن و… بپرهیزید.
  18. حتما دعای قبل از غذا که برای در امان ماندن از ضررهای آنست را قبل از غذا بخوانید تا هرگونه ضرر احتمالی آن به شما نرسد. (دعا برای ضررهای احتمالی یا اجباری است نه ضررهایی که قابل ترک است)
  19. قبل از غذا حتما به اندازه سه نوک انگشت نمک دریا بخورید و بعد از اتمام غذا خوردن هم حتما یک ته استکان سرکه طبیعی انگور میل کنید که بسیار در هضم کمک میکند و خواص بسیار زیادی دارد. قبل از قورت دادن سرکه خوب آن را در دهان بچرخانید تا هنگام قورت دادن گلو را نسوزاند.
  20. پس از خوردن سرکه، خیلی آرام از جایتان بلند شوید و شروع به قدم زدن بکنید و آرام آرام راه بروید. اصلا تند راه نروید و از آنطرف هم خیلی کند قدم برندارید. قدم زدنتان حدود ۵ الی ۱۰ دقیقه طول بکشد.
  21. پس از قدم زدن خیلی آرام روی زمین به پشت دراز بکشید و پای راست را روی پای چپتان بگذارید و حداقل ۵ دقیقه به همین حالت بمانید.
  22. زیر سر و پایتان هم چیزی نباشد. کسانی که معده ضعیفی دارند مدت قدم زدن و این نوع دراز کشیدن را بیشتر کنند.
  23. اگر غذا گوشتی و چربی نبود میتوانید حالا (پس از قدم زدن و دراز کشیدن) آب میل کنید.

 

نحوه نشستن و راه رفتن:

نحوه نشستن و راه رفتن شما در طول روز بسیار روی بدن شما خصوصا دستگاه گوارش تاثیر گذار است. بهترین حالت نشستن در هنگام خوردن غذا همان است که گفته شد. اما در حالت عادی در طول روز در یکی از این سه حالت قرار بگیرید:

  1. دو زانو با کمر صاف. اگر سختتان هست میتوانید چند بالش پشت خود بگذارید تا در همین حالت صاف و کشیده، نیروی خود را با تکیه به بالش وارد کنید. یا اینکه یک میز کوچک در برابر خود قرار دهید و از جلو شکمتان را به آن بچسابنید تا نیروی شما از طرف شکم به میز وارد شود و کمتر احساس خستگی بکنید.
  2. دوزانو به حالتی که در تشهد نماز و در هنگام غذاخوردن مستحب است که پیشتر گفته شد.
  3. روی صندلی و صاف بنشینید.
  4. به پشت دراز کشیده و پای راست روی پای چپ بگذارید.

چهار زانو نشستن که متاسفانه امروزه بسیار رایج هست در هنگام غذا خوردن از سنت کافران است خصوصا اینکه در این حالت، پای راست را روی ران چپ بگذارید که به خاطر تشبه به جباران موجب دشمنی خداوند است.
در طول روز هم چهار زانو نشستن اصلا خوب نیست و نمیتواند جلوی بزرگ شدن شکم را بگیرد. برعکس دوزانو نشستن.
چهار زانو نشستن فقط در هنگام حجامت مفید است آنهم به خاطر تجمع خون در بافتهای مویرگی مربوط به حجامت.
اگر مشکل خواب رفتن پا دارید بهتر است روی صندلی یا به همان حالت مستحبی که گفته شد بنشینید تا پاهایتان کمتر اذیت شود؛ همچنین در اسرع وقت غلظت خون خود را که عامل خواب رفتگی عضلات است درمان کنید.

پیشنهاد جالب: به کسانی که دوزانو نشستن را خیلی سخت میپندارند، پیشنهاد میکنیم فقط ۱۰ دقیقه به همین حالت بنشینند. فقط ۱۰ دقیقه. در این لحظه خوب به دستگاه گوارشتان دقت کنید. خواهید دید که حرکات عضلانی و دودی شکل معده و روده تقویت خواهد شد و همچنین هضم شدن غذایتان را خوب احساس خواهید کرد. اگر همیشه به این حالت بنشینید در دراز مدت همه مشکلات رایج مربوط به معده و دستگاه گوارش حل خواهد شد مگر اینکه بیماری شما به نسخه طبیب نیاز داشته باشد.

 

سعی کنید بین دو وعده چیزی نخورید:

اگر احساس ضعف یا گرسنگی کردید به اندازه سه کف دست (حدود سه قاشق غذاخوری) از سویق را با یک استکان کوچک از آب جوش، قاطی کرده و خوب حل کنید و سپس میل کنید که امام رضا «علیه السلام» در این باره میفرمایند:

«نِعْمَ الْقُوتُ السَّوِیقُ، إِنْ کُنْتَ جَائِعاً أَمْسَکَ، وَإِنْ کُنْتَ شَبْعَانَ هَضَمَ طَعَامَکَ»
«سویق چه خوراکی خوبی است. اگر گرسنه باشی نگهت می‌دارد و اگر سیر باشی غذایت را هضم می‌کند»
«کافی / ج ۱۲ / ص ۴۰۶»

البته سویق را میتوانید با روغن زیتون یا آب جوشیده یا شیر گرم، بنوشید و دقت کنید که در هنگام تهیه سویق خشک باشد. اینکار هم رفع کننده ضعف و هم هضم کننده غذاست و هم موجب رویش گوشت و استخوان بدن میشود.

 

نوشیدنی‌ها بین دو وعده:

بین دو وعده از هرگونه نوشیدنی میتوانید استفاده کنید خصوصا دم کرده های آویشن و نعناع همراه عسل که هضم کننده غذا نیز می‌باشد. هم چنین سرکه و نوشیدنی‌های قابض مثل آب زرشک نیز این خاصیت را دارند.

 

سیب و گلابی بعد از غذا:

میتوانید بعد از غذا سیب یا گلابی میل کنید که موجب هضم غذاست.

 

زیتون و سبزیجات بین غذا:

بین غذای خود، از زیتون رسیده، سبزی تره و تربچه همراه برگ و ساقه اش میل کنید که باعث هضم شدن غذا و از بین بردن نفخ و بادهای شکم میشود.

 

آداب دستشویی رفتن:

  1. به محض احساس مدفوع یا ادرار، دستشویی بروید و نگذارید تا این مواد کشنده در بدنتان حتی یک لحظه بیشتر بماند.
  2. در هنگام تخلیه مدفوع و ادرار بدن خود را روی پای چپتان سوار کنید و پای راستتان را تا جای امکان باز کنید تا هرچه در معده و روده مانده تخلیه شود.
  3. اگر یبوست دارید، علاوه بر درمان آن، تنقیه هم بکنید؛ همچنین آقایان پس از تخلیه ادرار حتما استبراء کنند.
  4. حتما خود را با آب سرد بشویید و از شستن با آب گرم و زیاد نشستن در دستشویی پرهیز کنید.
  5. همیشه قبل از خواب و بعد از جماع به دستشویی بروید.


چند نکته:

  • انجام این دستورات موثر ترین راه برای درمان همه مشکلات معده و روده و دستگاه گوارش است.
  • پیشنهاد میشود تا جای امکان در طول سال روزه های مستحبی بگیرید که بهترین درمان برای مشکلات معده و یکی از بهترین راه ها برای کل مشکلات بدن است. زیرا با افطار کردن با آب جوشیده ولرم و نخوردن غذا تا یک ساعت بعدش، معده و کبدتان را شستشو میدهید.
  • اگر دچار در رفتگی ناف هستید حتما نزد افرادی که اینکاره هستند جا بیندازید.

 

همچنین مطالعه کنید: بایدها و نبایدهای غذایی

یک دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا